การพัฒนาการฟังและดูให้มีประสิทธิภาพ
การดูการฟังเป็นการรับสารที่มีความสำคัญในการติดต่อสื่อสารในชีวิตประจำวัน การฟังและการดูโดยทั่วไป มี 2 ระดับ คือ
1. การฟังและดูตามปกติ เป็นการรับสารที่ได้ฟังได้ดู ใช้สมาธิรับรู้สิ่งที่เห็นและได้ยิน ใช้สติปัญญาทำความเข้าใจเรื่องจับประเด็นสำคัญของเรื่อง สรุปย่อเรื่องได้ บรรยายสิ่งที่ดูและฟังได้

2. การฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ ผู้ฟังและดูต้องสามารถวิเคราะห์เรื่องที่ฟัง โดยแยกแยะข้อเท็จจริงและข้อคิดเห็นได้ ใคร่ครวญหาเหตุผล ความน่าเชื่อถือของข้อความ แล้ววินิจสาร ตีความหมายเรื่องว่า ผู้เขียนต้องการส่งสารใดถึงผู้ฟังหรือผู้ดู สาระสำคัญคืออะไร สารรองลงมาคืออะไร สุดท้ายประเมินค่าคือการตัดสินใจเรื่องที่ดูหรือฟังว่าดีหรือไม่ เพียงใด เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป

ขั้นพื้นฐาน การฟังและการดูตามปกติ ได้แก่ ได้ดู ได้ฟัง รับรู้ เข้าใจ
ขั้นสูง การฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ ได้แก่ วิเคราะห์ ใคร่ครวญ วินิจสาร ประเมินค่า นำไปใช้ให้เกิดประโยชน์